ANA SAYFA

İHTİYAR:

1. İstediğini seçme. (Bkz. İrade)

Kulun ihtiyarı zayıftır, demeleri, Allahü tealanın ihtiyarına göre zayıftır manasında ise doğrudur. Yok, eğer emr ve yasak olunan işleri yapmaya kafi değildir demek istiyorlarsa bu doğru değildir. Zîra kula, gücü yetmeyecek şey ve iş teklif edilmedi. (İmam-ı Rabbanî)

2. Yaşlı.

İhtiyarlara saygı gösteren ve yardım edene, ihtiyarlayınca, Allahü teala ona da yardımcılar nasib eder. (Hadîs-i şerîf)

İhtiyarî Fiiller:

İstek ile yapılan işler. (Bkz. İrade)

Ehl-i sünnet alimleri, insanın yaptığı işte kendi kuvveti de te'sir (etki) ediyor dediler ve bu te'sire kesb ismini verdiler. Çünkü elin titremesi ile istekle kaldırılması arasında fark vardır. Titremelere insan kudreti ve kesbi karışmıyor. İhtiyarî fiillere ise karışıyor. (İmam-ı Rabbanî)

Söylemek, yürümek gibi ihtiyarî fiilleri incelemek güçtür. Bu fiilleri insan isterse yapıyor, istemezse yapmıyor. Fakat insanın istemesi için o işi aklın beğenmesi, iyi demesi lazımdır. Hatta yapıp yapmamağı bir zaman düşünüp iyi olduğunu bildikten s onra irade, istek hasıl oluyor ve uzuvlar (organlar) hareket ediyor. Kul irade edince Allahü teala o fiili yaratıyor. Böylece ihtiyarî fiiller meydana geliyor. (İmam-ı Gazalî)